Nog vragen?
Algemeen 177 keer gelezenU kent het wel: na een lezing of een cursusavond is er altijd de geijkte vraag: zijn er nog vragen? In de meeste gevallen blijft het dan stil en dat is ook logisch omdat de vraag vaak retorisch bedoeld is. Toch zou het, zeker in het geval van een historisch verhaal, niet stil mógen zijn. Geschiedenis bestaat namelijk bij de gratie van het vragen stellen. Zonder vragen geen geschiedenis.
Een doorsnee verhaal roept vaak zoveel vragen op dat we weldra het spoor bijster zijn. Voor het gemak laten we die dan maar rusten. Maar ze moeten er wel zijn om ons uit te dagen meer kennis te vergaren. Voorbeeld: in het archief vinden we omstreeks 1500 de vermelding dat iemand een boete krijgt, te betalen in stenen ten behoeve van een straat buiten de Noordpoort. Het is gemakkelijk om dit als feit of 'antwoord' te behandelen. Maar er gaan vragen achter verborgen: lag er in 1500 nog geen straat buiten de Noordpoort in Brielle of werd de poort toen verplaatst, waar werden de stenen vandaan gehaald, waarom werd er niet gewoon een geldbedrag gevraagd, wie zorgde voor de levering van de stenen, lag het werk stil in afwachting van een boete enz. Vragen stellen is een kunst: daarvoor gebruiken we de bekende reeks: 5W 1H (wie, wat, waar, waarom, wanneer en hoe). Pas die eens toe op het bekende feit: "Brielle kreeg in 1330 stadsrechten"; ik weet zeker dat een aantal vragen onbeantwoord blijft. De één kan daar makkelijker mee omgaan dan de ander. Het pleit wellicht niet voor mij, maar ik reageer erop zoals een kat voor een dichte deur. Dat is niet erg: een kruiswoordpuzzel is ook alleen leuk zolang die niet is ingevuld.
Aart van der Houwen (aa.vander houwen@streekarchiefvp.nl)
