Paddenstoelen op Voorne-Putten

Het is weer herfst en het heeft veel geregend in de afgelopen periode. Dat heeft een voordeel: paddenstoelen schieten overal uit de grond. In de natuurgebieden op Voorne-Putten zijn meer dan dertig verschillende soorten paddenstoelen te zien.

Op landgoed Mildenburg, maar ook bij ‘t Reigersnest in Oostvoorne bijvoorbeeld, staat het nu vol met paddenstoelen. Mildenburg is verbonden met het mooie landgoed ‘t Reigersnest op de grens van het duingebied. Samen met de Duinen van Oostvoorne is dit een uniek natuurgebied waar altijd veel te zien is. Maar ook dichter bij huis, bij het Quackjeswater in Voornes duin, zijn paddenstoelen te spotten.

Soorten
Soorten paddenstoelen die er te zien zijn in de verschillende natuurgebieden zijn onder andere de parelhoenchampignon, de leverkleurige leemhoed, de vliegenzwam, de groene knolamaniet, de roze pronkridder, de plooivoetstuifzwam, de ruitjesbovist, de paarse korstzwam en de gele en verblekende knotszwam. Hoe divers en kleurrijk wil je het hebben? De paddenstoelen schieten met z'n allen tegelijk uit de grond. Soms lijkt het wel magie, want het is toch wonderlijk hoe er slechts in paar dagen tijd ineens overal paddenstoelen staan.

Bijgeloof
In vroeger tijden werden paddenstoelen vanwege hun plotselinge groei, hun grillige vormen en soms felle kleuren in verband gebracht met hekserij. Daar komen ook benamingen als duivelskaas, dodemansvingers, heksenkring en satansboleet vandaan. Vriendelijker klinkt het elfenbankje. Vaak staan paddenstoelen in een kring, de heksenkring genaamd. De grootst bekende heksenkring is wel zo’n 250 kilometer! De cirkel ontstaat doordat paddenstoelen in de wijde omtrek voedingsstoffen uit de grond halen. Nieuwe groei vindt daardoor steeds verder plaats. Het doel is het verspreiden van de sporen. Het grootste deel van de schimmel bevindt zich in de bodem: de schimmeldraden.

Zwavelzwam, berkenzwam en tonderzwam
De zwavelzwam valt op: een grote dooiergele tot oranje zwam, die bestaat uit een toef van vlezige, spatelvormige hoeden. Vaak zitten de hoeden, die 10 tot 40 cm breed kunnen worden, dakpansgewijs boven elkaar. De bovenzijde ervan is onregelmatig golvend, fluwelig. Het vlees is geelachtig tot oranje, eerst week en sappig. Oude exemplaren worden wit en kaasachtig-brokkelig. De buisjes zijn bleek citroengeel en hebben fijne poriën, 3 tot 5 per mm. De sporeekleur is wit (een sporee is een figuur van een op een hoopje gevallen sporen).

De berkenzwam wordt ook berkendoder genoemd. Deze zwam groeit op berkenbomen, zowel in als buiten het bos, maar wel het liefst op berkenbomen in moerassen. Een plek waar aantasting door schimmels de grootste kans heeft. In het Quackjeswater voelt hij zich dan ook prima thuis. Dit moerasbos heeft menige berkenboom in de aanbieding. Hij leeft voornamelijk op dood hout maar ook levende, verzwakte berken zijn voor hem een smakelijk maal. Het is dan ook een zwakteparasiet. Zijn mycelium breekt de cellulose in de boom af waardoor het hout in bruine blokken uit elkaar valt. Hout dat door schimmels aan het rotten is ruikt vaak naar appeltjes.

Tonderzwammen hangen aan een boom. Deze zwam bepaalde vroeger voor een groot deel de waarde van je bos. Dit komt omdat deze zwam voor iets heel belangrijks ingezet kon worden. De tonderzwam werd namelijk eeuwen lang gebruikt in de tondeldoos. De tondeldoos was de voorloper van onze lucifer. De tonderzwam functioneerde als licht ontvlambaar materiaal.

Kleine stinkzwam
In het Quackjeswater vinden we ook aangroeisels als de kleine stinkzwam. De familie van de stinkzwammen is een excentrieke familie binnen de paddenstoelen. Ze vallen op door hun afwijkende geur en aparte vormen. Kenmerkend voor alle soorten in de familie van de stinkzwammen is, dat de paddenstoel of het vruchtlichaam uit een soort ei komt. Die witachtige eieren, noemt men in de volksmond hekseneieren of duivelseieren. Uit de eieren komen rare gedrochten en ze hebben een vieze stank. Honden zijn er trouwens dol op! (Met dank aan IVN, natuureducatie Voorne-Putten en Rozenburg)