84 procent stijging aantal Spoedeisende Hulpbezoeken na fietsongeval met alcohol- en/of drugsgebruik

VeiligheidNL deed onderzoek naar alcohol- en drugsgebruik bij verkeersslachtoffers die op de Spoedeisende Hulp zijn behandeld. Ruim driekwart was fietser, man en het merendeel had alcohol op. Het aantal fietsslachtoffers met ernstig letsel dat middelen gebruikte voorafgaand aan het ongeval steeg met 84 procent in de afgelopen 10 jaar. Ga je op stap en gebruik je alcohol of drugs, laat je dan thuisbrengen door een Bob, het openbaar vervoer of een (deel)taxi.

Op de fiets stappen na een avond drinken en/of na druggebruik komt veel voor, maar is riskant. Het kan leiden tot schedel-/hersenletsel, breuken en wonden. Of erger, tot een fataal ongeval. Fietsen onder invloed is een onderbelicht probleem in het voorkomen van verkeersongevallen.

Slachtoffer vaak fietser en man

Driekwart van alle verkeersslachtoffers die middelen hadden gebruikt was een fietser en man. Opvallend is dat het niet alleen om jongeren gaat: 55 procent van de slachtoffers was tussen de 20 en 49 jaar oud. Driekwart van de fietsongevallen was eenzijdig, waarbij geen andere verkeersdeelnemer betrokken was en zonder botsing met een obstakel.

‘Als ik nu op pad ga bedenk ik vooraf hoeveel ik drink’

Stan, begin 30, heeft zelf ervaren wat de gevolgen kunnen zijn van fietsen onder invloed:‘Na een borrel waar ik had gedronken, stapte ik op de fiets. Onderweg viel ik, wat er precies gebeurde weet ik niet meer. Met een ambulance ben ik naar het ziekenhuis gebracht. Daar bleek dat ik een hersenschudding had. Op mijn achterhoofd zat een gat waar ik nu nog een flink litteken van heb. Door de hersenschudding was ik een paar weken uit de running, maar gelukkig heb ik geen blijvende schade. Dat had heel anders kunnen aflopen. Als ik nu met de fiets naar een feestje ga ben ik vooraf veel bewuster bezig met hoeveel ik wil drinken. En ik fiets nooit meer alleen terug. Als ik dan val, is er in ieder geval iemand bij me om te helpen. Of ik neem een taxi.’

Bewustzijn nodig bij fietsers over risico’s middelengebruik

Bij fietsers is bewustzijn nodig over de risico’s van rijden onder invloed. Martijntje Bakker, directeur/bestuurder VeiligheidNL: “Fietsen als je middelen hebt gebruikt is niet verstandig. Ga je op stap en gebruik je alcohol en/of drugs, laat je dan thuisbrengen door een Bob, het openbaar vervoer of een (deel)taxi.” Als je toch wilt fietsen en drinken, houd je dan aan de maximaal toegestane hoeveelheid alcohol. Voor mannen is dat 2 glazen (1 glas voor beginnend bestuurders), voor vrouwen 1 of 1,5 glas (0,5 glas voor beginnend bestuurders). Bij drugs zijn de toegestane hoeveelheden zó laag dat het beter is om helemaal niets te gebruiken.

Rol middelengebruik onder alle verkeersslachtoffers

Het totaal aantal verkeersslachtoffers met ernstig letsel dat voorafgaand aan het ongeval alcohol en/of drugs gebruikten steeg met 71 procent in de afgelopen tien jaar. In 2021 heeft ten minste 6 procent van alle verkeersslachtoffers die de SEH-afdeling bezochten alcohol en/of drugs gebruikt, van wie twee derde ernstig letsel had. Naast fietsers die het grootste deel uitmaken van deze slachtoffers, was 10 procent bestuurder van een personenauto en nog eens 10 procent was bestuurder van een brom- of snorfiets. Ook bij de verkeersongevallen met bestuurders van gemotoriseerde voertuigen was het slachtoffer meestal man (87 procent) en in de helft van de gevallen in de leeftijd van 15 tot en met 34 jaar (zowel 15-24 jaar als 25-34 jaar 25 procent).

De cijfers uit het onderzoek van VeiligheidNL representeren een ondergrens van de volledige problematiek van middelengebruik onder alle verkeersdeelnemers.

Over het onderzoek Middelengebruik in het verkeer

VeiligheidNL onderzocht in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat het middelengebruik onder verkeersslachtoffers die op de SEH-afdeling zijn behandeld in de periode 2012-2021. Hiervoor is gebruik gemaakt van het Letsel Informatie Systeem (LIS) van VeiligheidNL. Het onderzoek richtte zich oorspronkelijk op bestuurders van gemotoriseerde voertuigen. Aanvullend deed VeiligheidNL enkele analyses naar middelengebruik onder fietsers.

De cijfers uit dit onderzoek representeren een ondergrens van de volledige problematiek van middelengebruik onder alle verkeersdeelnemers. Middelengebruik wordt geregistreerd door zorgpersoneel op Spoedeisende Hulpafdelingen (SEH’s) als er overduidelijk sprake is van middelengebruik en/of wanneer dit relevant is voor de medische behandeling. Voor LIS wordt niet expliciet uitvraag gedaan naar middelengebruik. Voor het beter in kaart brengen van middelengebruik onder verkeersslachtoffers op de SEH deed VeiligheidNL eerder dit jaar een haalbaarheidsstudie. Lees meer in het bericht Haalbaarheidsstudie SEH-metingen middelengebruik verkeersslachtoffers.

Lees meer over de onderzoeksresultaten in het rapport Middelengebruik in het verkeer op de website van VeiligheidNL. Bekijk de belangrijkste uitkomsten in de Infographic Middelengebruik in het verkeer op de website van VeiligheidNL.