‘Zeldzaam zware storm en springtij veroorzaakten Watersnoodramp 1953’

Het is 70 jaar geleden dat ons land te maken kreeg met de grootste natuurramp uit de vorige eeuw. Een combinatie van een zware noordwesterstorm en springtij veroorzaakte grootschalige overstromingen in het zuidwesten.

Op de Noordzee werden op 31 januari 1953 orkaanwinden gemeten, 12 Bft en in de avond kwam langs de Nederlandse kust een zeer zware noordwesterstorm te staan, windkracht 11. De zwaarste windstoten werden gemeten in het noorden van het land met in Leeuwarden en Den Helder een windstoot van 144 km/uur. In de nacht naar 1 februari trok het zwaarste stormveld langzaam weg naar Denemarken, maar het hoogste water moest toen nog komen.

De storm van 1953 is één van de zwaarste uit de geschiedenis, maar er zijn sinds 1910 nog tien zwaardere stormen geweest. Toch zegt de stormkracht niet alles over de impact en zeker niets over de stormvloed. De windrichting, de duur van de opstuwing van het water en het astronomische getij zijn bepalend.

Langdurige opstuwing veroorzaakte extreem gevaarlijk hoogwater
Al op 30 januari begon de noorderstorm bij Schotland veel Noordzeewater op te stuwen richting de Nederlandse kust. De wind bleef ook op 31 januari uit het noorden tot noordwesten waaien. Deze opstuwing hield aan tot en met 1 februari.

Door de windrichting en de vorm van de Noordzee werd het meeste water opgestuwd richting de kust van Zuid-Holland en Zeeland. Het water kon niet of nauwelijks via Het Kanaal wegstromen naar de Atlantische Oceaan, doordat deze doorgang te smal is. Het Noordzeewater werd dus opgestuwd tot in de trechter van de Noordzee. Hierdoor werden recordhoge waterstanden bereikt en daar waren de dijken niet op berekend.

We waren niet voorbereid op zo’n hoge stormvloed
Niet alleen de zeer zware storm en springtij veroorzaakten de ramp. Er waren meer factoren, zoals de dijken die zwak en te laag waren en de gebrekkige waarschuwings-communicatiemiddelen van die tijd. Ook waren er factoren die het nog erger hadden kunnen maken, die tijdens de ramp meevielen.

Jaco van Wezel, Weeronline.