De Brielse Meerleiding

Iedereen die wel eens een rondje Brielse Meer doet, kent het gemaal Winsemius; een onbemand gebouw aan de noordzijde van het meer. Niet iedereen kent het verhaal er achter. Het gemaal is eigendom van het hoogheemraadschap van Delfland en werd in juni 1988 in bedrijf gesteld door de naamgever, mr.dr.J.P. Winsemius, oud-dijkgraaf van Delfland.

Het is bijzonder dat een waterschap een gemaal beheert in een naastgelegen waterschap. Dat geeft al direct de bijzondere functie ervan aan. Het dient namelijk niet om water buiten te houden, maar juist om het naar binnen te halen. De tuinders van het Westland hebben al sinds de aanleg van de Nieuwe Waterweg (1872) last van verzilting van het grondwater. Lange tijd werd water ontvangen via een gemaal bij Leidschendam, maar er is altijd gezocht naar een betere bron. Het Brielse Meer bleek de oplossing. Vanuit gemaal Winsemius ligt nu een meer dan vier kilometer lange pijpleiding van 1,60m breed. De leiding loopt onder het Hartelkanaal, het Calandkanaal en de Nieuwe Waterweg door, ligt soms boven de grond, dan weer ver daaronder. Onder het Calandkanaal bijvoorbeeld ligt hij meer dan dertig meter diep. Het gemaal onttrekt het water uit het Brielse Meer en pompt 4000 liter per seconde door naar het Oranjekanaal bij de Maeslantkering. De bediening vindt plaats vanuit Hoek van Holland. Bij de inbedrijfstelling sprak de oud-dijkgraaf dertig jaar geleden de hoop uit dat het een tijdelijke oplossing zou zijn. Totdat het Maaswater weer schoon genoeg zou zijn, "het Winsemius-gemaal kan dan naar de schroothoop", zei hij. Of dat er ooit van komt is de vraag. Eerder dit jaar werd een nieuwe overeenkomst gesloten om de levering voor de komende jaren veilig te stellen.

Aart van der Houwen (aa.vanderhouwen@streekarchiefvp.nl)