smet op Dubbelwit

Persoonlijk denk ik dat Witte Cornelisz. de With (1599-1658) wel de laatste zou zijn geweest die zich iets zou hebben aangetrokken van de heisa die onstaan is rond zijn persoon (Kunstcentrum Witte de With wil de naam wijzigen omdat De With een vertegenwoordiger zou zijn van gewelddadig kolonialisme). Voor Brielle moet dat toch anders zijn. Voor Witte was Brielle thuis; hij had er op school gezeten, zijn eerste baantjes gehad (hij draaide er zelfs "aan het grote wiel" van een touwslager) voordat hij op op 17-jarige leeftijd naar zee ging. Aan boord werd zijn talent ontdekt en hij klom op tot vice-admiraal van de admiraliteit van de Maze. Dat is opmerkelijk omdat hij ronduit bot, emotioneel en ondiplomatiek kon zijn; als bevelhebber was er echter geen betere kandidaat. In opdracht van de Staten vernielde hij plantages en voerde hij strijd tegen Spanje, Engeland of wie dan ook. Bemanningen waren bang onder hem te dienen omdat zij wisten dat hij voorop ging in de strijd. Die strijdlust werd hem noodlottig: in 1658 sneuvelde hij in de Sont in gevecht met de Zweden. Zijn schip 'De Brederode' zonk nadat hij van boord was gehaald. De Zweedse vorst liet het lichaam balsemen en in een rouwstoet overbrengen naar een Nederlands schip. In 1659 ging dat schip voor Brielle voor anker: De With was thuis. Het is onzinnig De With tot vertegenwoordiger te verklaren van gewelddadig kolonialisme. Wel mogen we hem een vertegenwoordiger van de zeventiende eeuw noemen. Een eeuw waarin onze voorouders leefden; de één het land bewerkte, de ander schilderijen maakte en weer een ander sneuvelde op zee. Hoeveel mannen uit Brielle zullen onder De With gediend hebben?

Aart van der Houwen (aa.vanderhouwen@streekarchiefvp.nl)