Open Monumentendag: Vredeheim op begraafplaats Maria Rust in Rockanje

Rockanje - Op 14 en 15 september a.s. vindt de 33e Open Monumentendag plaats, met als thema: 'plekken van plezier'. Een begraafplaats is echter geen plek van plezier – maar een rusthuis misschien wel. Vandaar dat de werkgroep Maria Rust (onderdeel van de Historische Vereniging Westelijk Voorne) heeft besloten om het verband tussen Maria Rust en het rusthuis Vredeheim onder de loep te nemen. Welke relatie heeft Maria Rust met het rusthuis Vredeheim?

De administratie van Vredeheim is niet bewaard gebleven, maar de werkgroep heeft de namen van 335 personen achterhaald die tussen 1921 en 1970 kortere of langere tijd onderdak kregen in het rusthuis aan de Vleerdamsedijk. Van hen werden er 244 begraven op Maria Rust, van wie er nog dertig grafstenen staan.

Van Walesteijn naar Vredeheim

Op deze plek stond er rond 1600 al een grote boerderij. Die wordt in 1916-1917 verbouwd naar het ontwerp van de Haagse architect W.G. Eberson. Korte tijd trekt het als modderbadinrichting van heinde en verre vele gasten die hopen dat de geneeskrachtige modder uit het meertje De Waal hen van hun kwalen zal genezen. In 1921 is het nog een kuuroord voor welvarende burgers en biedt het pand ook onderdak aan een rooms-katholieke tuinbouwschool. In 1923 komt het in handen van de vereniging Vredeheim, die in 1921 was opgericht en voortkwam uit het maatschappelijk werk van de Nederlands-Hervormde Kerk. De vereniging maakt er een tehuis voor 'ouden van dagen en rust- en hulpbehoevenden van.

Van Vredeheim naar Swinshoek
De bewoners van Vredeheim kwamen uit het hele land en ze waren divers van afkomst, van armlastig en vervuild tot meester in de rechten. Ze betaalden merendeels zelf kost en inwoning, maar vaak nam de Nederlands-Hervormde kerk een groot deel van hun levensonderhoud voor haar rekening: 450 gulden per jaar vóór de oorlog. Er was plaats voor tachtig mensen. Jetty van den Bergh uit Nieuw-Helvoet (1944) werkte er als gediplomeerd 'bejaardenhelpster', van 1962 tot 1965: 'Er waren echtparen – op de eerste etage – met een eigen kamer, maar het merendeel bewoonde slaapzalen van vier tot zes personen. Fysiek zwaar werk.' Ali Lievaart uit Oostvoorne herinnert zich dat ze als zesjarig meisje in de oorlogsjaren op zondag op visite ging bij het echtpaar De Bruin-Roskam: 'Een nachtkastje tussen twee ledikanten, meer hadden die mensen niet.' In 1970 viel het doek voor Vredeheim, toen de bewoners verhuisden naar een modern gebouw aan de Vestalaan in Rockanje, Swinshoek.

Presentatie en rondwandeling

De begraafplaats is op 14 september open van 9.00 tot 15.00 uur. Om 11.00 uur en om 14.00 uur houdt Jaap van der Veld een presentatie over 'Vredeheim op Maria Rust'. Bezoekers kunnen, met een informatieblad, rondwandelen langs de grafstenen van bewoners van Vredeheim, zodat het verleden weer gaat leven.